مطالعات اسلامی سطح سه

مصوبه 812 - کلیات ‌‌‌و برنامه سطح سه رشته مطالعات اسلامی(برادران)

ماده 1. عنوان
عنوان رشته، سطح سه مطالعات اسلامی است.

ماده 2. تعریف
سطح سه مطالعات اسلامی، اولین مقطع از این رشته علمی ترویجی است که طلاب، ضمن شناخت مبانی تشیع و فرق اسلامی، تاریخ و تمدن اسلام و ‌آشنایی با ادیان و تاریخ جهان به زبان ‌دوره، مهارت‌های لازم برای معرفی و تبلیغ آموزه‌های اسلامی و شیعی، ارتباط با اندیشمندان در عرصه بین‌الملل، تدریس و تحقیق در حد تحلیل و بررسی و پاسخ‌گویی به نیازها در زمینه مطالعات اسلامی را پیدا می‌کنند و در پایان موفق به دریافت دانشنامه این رشته می‌شوند.

ماده 3. اهداف
1. ارتقاء و تعمیق سطح مطالعات اسلامی و شیعی با توجه به پرسش‌های مطرح در جهان معاصر
2. معرفی و تبلیغ عالمانه و جامع‌نگر اسلام و تشیع در عرصه بین‌الملل به ویژه در حوزه گفتگوی ادیان
3. پرورش نیروهای توانمند، جهت تدریس و تصدی مسئولیت‌های علمی
4. تقویت توان مناظره و ارتباط با علما و اندیشمندان در زمینه مطالعات اسلامی و پاسخ به شبهات مستشرقان
5. افزایش توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی در زمینه مطالعات اسلامی
6. تربیت طلاب مستعد جهت ورود به سطوح بالاتر
7. شناخت استدلالی و عمیق مسائل فقهی و اصولی و آشنایی با روش‌های استنباط فقهی
8. ایجاد توان تتبع و تحقیق در زمینه فقه و اصول
9. ایجاد توان استفاده از منابع فقهی و اصولی

ماده 4. سیاست‌ها
1. اهتمام به تعالی اخلاقی و معنوی طلاب
2. اهتمام به تقویت استقلال فکری و اعتماد به نفس در مسائل علمی، تبلیغی و مهارتی
3. اهتمام به تقویت تعبد و تعهد دینی و دفاع از آموزه‌ها و عقائد مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام) در عین اهتمام به مباحث تطبیقی
4. اهتمام به تقویت مبانی نظام مقدس اسلامی و ترویج ارزش‌های آن
5. تأکید بر آموزش پژوهش‌گرا
6. تأکید بر بهره‌گیری از فن‌آوری اطلاعات و روش‌های کارآمد آموزشی با اهتمام به سنت‌های حوزوی
7. تأکید بر پویایی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و مهارتی و توجه به نیازهای روز در عرصه بین‌الملل
8. تأکید بر شناسایی استعدادهای برتر در زمینه تدریس و تبلیغ در خارج کشور
9. تأکید بر استفاده از متون آموزشی واجد استانداردهای لازم
10. اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن
11. اهتمام به ارتباط با مراکز دینی و علمی دنیا

ماده 5. ضرورت
1. اهمیت فوق‌العاده معرفی و تبلیغ جهانی مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام) و نیز گفتگو و تعامل با پیروان سایر ادیان از دیدگاه قرآن و روایات
2. رسالت حوزه علمیه در ارائه آموزه‌ها و معارف اسلامی و شیعی در عرصه بین‌الملل به زبان‌های رایج
3. نیاز جامعه جهانی به معرفی اسلام ناب و مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام)

ماده 6. نظام آموزشی
نظام آموزشی این رشته نیم‌سالی، واحدی و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه حداقل شش و حداکثر هشت نیم‌سال است.
تمامی دروس هر دوره از این رشته، حسب مورد به یکی از زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی و ... ارائه می‌گردد.
تبصره: در صورت عدم امکان ارائه درسی به زبان مقصد، می‌توان آن درس را به زبان فارسی ارائه‌داد؛ مشروط بر اینکه تعداد واحدهای ارائه‌شده به زبان فارسی، از سی درصد کل واحدهای دوره تجاوز نکند.

ماده 7. شرایط پذیرش
1. احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی، بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب
2. دارا بودن مدرک علمی سطح دو
3. آشنایی با زبان دوره در حد پیشرفته
4. قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی
تبصره: در آزمون ورودی از مواد درسی زیر(در حد سطح دو حوزه) امتحان به عمل می‌آید:
1. کلام اسلامی
2. فلسفه اسلامی
3. تاریخ پیامبر اسلام و ائمه(علیهم السلام)
4. زبان دوره در حد پیشرفته
توجه: پذیرش در این رشته مختص برادران است.

ماده 8. جدول دروس پیش‌نیاز

ردیف	عنوان درس	واحد	اهداف
1	تاریخ معاصر جهان	2	بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جهان در صد سال اخیر
2	منطق	2	شناخت استدلالی مباحث مهم و کاربردی برهان و مغالطه از منطق قدیم
3	تاریخ معاصر ایران	2	بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی معاصر ایران
4	متون تخصصی فقه	2	کسب توان فهم متون تخصصی فقه به زبان ‌دوره
4	متون تخصصی عقائد و اخلاق	3	کسب توان فهم متون تخصصی عقائد و اخلاق به زبان ‌دوره
5	متون تخصصی قرآنی و روایی	3	کسب توان فهم متون تخصصی قرآنی و روایی به زبان ‌دوره
جمع		14

تبصره: طلابی که دروس پیش‌نیاز را در مراکز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها از گذراندن این دروس معاف هستند.

ماده 9. عناوین و مشخصات کلی دروس

ردیف	عنوان	واحد
1	دروس عمومی	34
2	دروس تخصصی	58
جمع کل		92

ماده 10. عناوین و مشخصات تفصیلی دروس
1. دروس عمومی

ردیف	عنوان درس	واحد	اهداف
1	فقه	10	شناخت استدلالی مسائل مهم فقه طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه(از القول فی ماهیه العیب تا آخر مکاسب)
2	اصول	20	شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه(جلد اول کفایه الاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم)
3	روش‌تحقیق‌پیشرفته	2	تقویت توان تحقیق و پژوهش در مسائل اسلامی با آموزش روش‌های تحقیق و کیفیت بهره‌برداری از ابزار و منابع
4	روش تدریس	2	ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روش‌ها و فنون کلاس‌داری و ارزشیابی
جمع		34

2. دروس تخصصی

ردیف	نام واحد درسی	واحد	هدف
1	معارف قرآن 1	2	شناخت معارف قرآن در بخش «خداشناسی» (اثبات ذات، رابطه صفات و ذات و تبیین توحید، علم، قدرت، حیات، حکمت، عدالت، اراده، خالقیت، هدف‌داری و ... و بیان مراتب افعال خداوند)
2	معارف قرآن 2	2	شناخت معارف قرآن در بخش «انسان و معاد‌شناسی»(حقیقت انسان، مرگ و عالم برزخ، قیامت و ویژگی‌های آنها)
3	معارف قرآن 3	2	شناخت معارف قرآن در بخش «راه و راهنماشناسی» (ضرورت، ویژگی‌ها، وظایف و اختیارات، راه شناخت انبیاء و اثبات نبوت و خاتمیت پیامبر اسلام(ص)
4	معارف قرآن 4	2	شناخت معارف قرآن در بخش «حقوق و سیاست»
5	اخلاق در قرآن	2	شناخت اصول، قواعد، مراحل و روش‌های تربیت اخلاقی و نیز فضائل و رذائل اخلاقی از دیدگاه قرآن کریم
6	عقائد خاص شیعه 1 و 2	4	تبیین استدلالی اعتقادات خاص شیعه، مانند: امامت، ولایت، بداء، توسل، شفاعت، رجعت، تقیه، مهدویت و انتظار با رویکرد پاسخ به شبهات
7	فلسفه اسلامی	8	آشنایی با رئوس ثمانیه فلسفه و شناخت استدلالی مباحث فلسفه اسلامی
8	تاریخ تمدن اسلامی	2	شناخت شکل‌گیری و سیر تطور و رشد علوم، فنون، ادب، فرهنگ و هنر اسلامی با تأکید بر رویکرد جامع اسلام به آبادانی دنیا و آخرت انسان‌ها
9	اسلام و مستشرقان	2	شناخت ماهیت استشراق، مکاتب آن و نقد و بررسی مهم‌ترین شبهات خاورشناسان پیرامون اسلام و تشیع
10	مکاتب فلسفی معاصر غرب 1 و 2	4	شناخت و بررسی آموزه‌ها و مسائل اصلی مکاتب فلسفی مهم، جدید و تأثیرگذار غرب
11	مسائل جدید کلامی	2	شناخت مهم‌ترین مسائل جدید کلامی، مانند: معرفت و تجربه دینی، تکثرگرایی، علم و دین و قلمرو دین
12	فرق و مذاهب کلامی	2	شناخت آموزه‌ها، روش‌ها و کتب اصلی فرقه‌های مهم و زنده تشیع و تسنن و فرق منحرف، مانند: وهابیت و بابیت
13	عرفان اسلامی	2	شناخت آموزه‌ها، مشرب‌ها و مسائل اصلی عرفان اسلامی
14	فلسفه اخلاق	2	شناخت مبادی تصوری و تصدیقی و ملاکات گزاره‌های اخلاقی و مهم‌ترین نظریات و مکاتب در فلسفه اخلاق
15	ادیان ابراهیمی	2	شناخت پیدایش، تطورات تاریخی، کتب مقدس، آموزه‌ها، مناسک و آداب مهم ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)
16	ادیان شرقی	2	شناخت چگونگی پیدایش، تطورات تاریخی، کتب مقدس، آموزه‌ها، مناسک و آداب مهم ادیان شرقی، مانند: بودایی، هندو و کنفوسیوس
17	جریان‌های سیاسی مذهبی جهان اسلام	2	شناخت و بررسی مبانی فکری، علل پیدایش، سیر تطور و نقش جریان‌ها و نحله‌های سیاسی و مذهبی موجود و مؤثر در جهان اسلام
18	اصول و روش‌های ترجمه	2	آشنایی با اصول و روش‌های برگرداندن متون اسلامی به زبان ‌دوره
19	اصول و روش‌های نگارش	2	آشنایی با اصول و قواعد نگارش مقالات و آثار پژوهشی به زبان ‌دوره
20	فن سخنوری	2	آشنایی با مهارت ایراد سخنرانی در مجامع دینی و دانشگاهی به زبان ‌دوره
21	تبلیغ و ارتباطات	2	آشنایی با تبلیغ، به عنوان یکی از ابزارهای ارتباطی با تأکید بر شیوه‌های نوین ارتباطاتی
22	پایان‌نامه	6	ارائه پژوهشی جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبع کافی در موضوعات مرتبط با مطالعات اسلامی به زبان ‌دوره
جمع		58

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه